Taaltoppers

Voor het tweede schooljaar buigt onderwijsspecialist Joke zich gedurende 25 weken met leerlingen uit groep 6 en 7 over diverse onderwerpen om op een leuke manier de taalontwikkeling te stimuleren. Dit zijn leerlingen die flinke leerpotentie hebben maar in hun schoolprestaties belemmerd worden door een taalachterstand. De deelnemers zijn op basis hiervan geselecteerd door de leerkracht en wekelijks komen deze Taaltopppers bijeen in KinderlabCapelle in Schollevaar. 

Spelletje: Wie ben ik? 

Elke periode van een week of vijf kiest Joke een andere onderwerp. Ze probeert daarbij vooral de interesses van de deelnemers aan te spreken. Het meest recente onderwerp was Nieuws en actualiteit. Dat onderwerp leende zich goed om op speelse en talige wijze te onderzoeken. ‘Ze hebben al een lesdag op school gezeten. Ze leren hier echt extra taal, maar het moet geen taalles lijken.’ Dus regelde ze een bezoek aan het Algemeen Dagblad met een rondleiding op de redactie. Hoe komen die berichten nu eigenlijk tot stand? Welk werk moet daarvoor verzet worden en hoe wordt de uiteindelijke krant gemaakt? Wat zich aandient tijdens zo’n rondleiding is taal, taal en nog eens taal met veel nieuwe woorden en een behoorlijke dosis kennisuitbreiding. Het vindt dan wel niet plaats in een schoolse setting maar Joke is er wel om de deelnemers te attenderen op de nieuwe woorden, deze uit te leggen en uit te breiden zodat zij een netwerk van kennis opbouwen rond deze woorden of dit onderwerp.

Bezoek aan de redactie van het Algemeen Dagblad

En zo gaat dat bij elk thema. Hebben ze het over het thema Eten? Dan praten ze niet alleen over recepten en lievelingsgerechten, maar dan wordt er ook gekookt in de prachtige keuken van het Kinderlab. Al pratend en kokend springt Joke opnieuw in op alle nieuwe of onbekende woorden die voorbij komen. Ze legt uit, ze beeldt uit en ze breidt uit om die woordenschat maar te stimuleren en dat netwerk van kennis uit te breiden. ‘Sommige kinderen zijn wel vooruit gegaan in de CITO, hoor ik van de leerkrachten. Maar ik kan niet meten of zij zich ontwikkelen. Dat is in die korte tijd voor mij moeilijk vast te stellen. Wel merk ik dat ze meer gaan vragen. Toen we laatst na het koken de spullen opruimden, las iemand bij de vaatwasser het woord ‘voorspoelen’. Ze had geen idee en vroeg mij naar de betekenis. Ze worden zich wel meer bewust van nieuwe woorden of woorden waarvan ze de betekenis niet kennen.’

Na het koken lekker eten

Leerkrachten geven aan dat sommigen wel vooruit gegaan zijn op de Citotoets Taal, maar dit is natuurlijk een combinatie van factoren. In de klassen gebeurt ook veel aan taalontwikkeling. En als je meer woorden leert kennen heeft dit ook een zelfvergrotend effect. Hoe meer woorden en voorkennis leerlingen tot hun beschikking hebben hoe makkelijker ze betekenissen van onbekende woorden kunnen opmaken uit de context.

Bij het onderwerp Spreekwoorden eerder dit jaar kregen of kozen de toppers in tweetallen een onbekend spreekwoord dat zij visueel moesten maken met behulp van een iPad en iMovies. De speelse manier is echt van belang. Ze vinden het leuk om te doen maar het lukt niet zonder taal. Daarbij ontwikkelen ze ook meteen hun digitale vaardigheden. De beschikking over een iPad of zelf een filmpje editen is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Spelen met de tablet terwijl je een talig probleem moet oplossen, voelt niet als les maar is erg educatief. En het feit dat sommige deelnemers al voor het tweede jaar wekelijks terugkomen toont aan dat het uitdagend en leuk genoeg is. Zo worden alle zeilen bijzet om kinderen op een speelse manier met taal bezig te laten zijn en hierin te groeien.

Filmpjes bekijken